W 2016 r. w morskiej flocie transportowej odnotowano spadek liczby statków, natomiast flota przybrzeżna uległa zwiększeniu. Morską flotą transportową polscy przewoźnicy przetransportowali więcej ładunków niż w 2015 r., wzrosły przewozy pasażerów w komunikacji międzynarodowej. Po raz kolejny, począwszy od 2012 r., w portach morskich odnotowano wzrost obrotów ładunkowych. W portach o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej zwiększyły się obroty ładunkowe w Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu, natomiast spadły – w Gdańsku.

 

Nastąpił wzrost obrotów ładunków tranzytowych w porównaniu z 2015 r. Zwiększył się również ruch pasażerów w portach morskich.
W latach 2012 – 2015 zauważalny był niewielki wzrost liczby jednostek w polskiej flocie rybackiej, przy stałej liczbie trawlerów dalekomorskich. W 2016 r. liczba jednostek w polskiej flocie rybackiej zmniejszyła się, przy czym spadki w liczbie jednostek pływających dotyczyły flot: dalekomorskiej, kutrowej i łodziowej.

Morska flota transportowa polskich armatorów i operatorów na koniec 2016 r. liczyła 96 statków (stanowiących polską własność lub współwłasność) o łącznej nośności 2385,1 tys. ton i pojemności brutto (GT) 1697,9 tys. (w 2015 r. – 102 statki o łącznej nośności 2514,7 tys. ton i pojemności brutto, GT 1778,3 tys.).

W 2016 r., w porównaniu z rokiem poprzednim w morskiej flocie transportowej przybyło 6 statków o łącznej nośności 145,7 tys. ton i pojemności brutto (GT) 103,0 tys., ubyło natomiast 12 statków o nośności wynoszącej 276,4 tys. ton i pojemności brutto (GT) 183,4 tys. (dodatkowe zmiany parametrów statków to efekt przeklasyfikowań). Na koniec 2016 r. pod polską banderą pływały 22 statki o łącznej nośności 35,0 tys. ton i pojemności brutto (GT) 26,2 tys. Statki polskiej bandery stanowiły 22,9% ogólnej liczby jednostek morskiej floty transportowej oraz 1,5% nośności i 1,5% pojemności brutto.

Średni wiek statku w morskiej flocie transportowej wyniósł 17,3 lat (dla statków pływających pod polską banderą – 35,7 lat, natomiast dla statków pływających pod banderą obcą – 11,8 lat).

Morską flotą transportową w 2016 r. polscy przewoźnicy przewieźli 7248,2 tys. ton ładunków (wzrost o 4,1% w porównaniu do 2015 r.), wykonując pracę przewozową 8,2 mld tonokilometrów (spadek o 35,3%). W 2016 r. w strukturze przewiezionych ładunków dominowały ładunki drobnicowe, w tym jednostki toczne (67,6%) oraz pozostałe ładunki drobnicowe (25,2%).

W żegludze regularnej przewieziono 6595,6 tys. ton ładunków (w tym 93,8% promami w zasięgu bałtyckim), tj. o 6,2% więcej niż w 2015 r., natomiast w żegludze nieregularnej – 652,6 tys. ton ładunków, tj. o 13,1% mniej.

W relacji pomiędzy portami obcymi i polskimi przewieziono 6283,7 tys. ton ładunków (wzrost o 8,3% w porównaniu z 2015 r.), z tego wywóz z portów polskich do portów zagranicznych stanowił 50,2% (wzrost w skali roku o 7,2%), a przywóz – 49,8% (wzrost o 9,5%). Pomiędzy portami obcymi przewieziono 774,0 tys. ton ładunków, tj. o 25,9% mniej w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast pomiędzy portami polskimi – 107,0 tys. ton, tj. o 28,8% więcej.

Przewozy ładunków polskiego handlu zagranicznego dokonane przez polskich przewoźników morskich w 2016 r. stanowiły 19,0% przewozów ładunków ogółem żeglugą morską i wyniosły 1379,0 tys. ton (o 14,6% więcej w porównaniu z rokiem poprzednim).
W 2016 r. morską flotą transportową polscy armatorzy i operatorzy przewieźli w komunikacji międzynarodowej 625,4 tys. pasażerów (wzrost o 5,5% w porównaniu z 2015 r.), ponadto promami przewieziono 259,5 tys. kierowców samochodów ciężarowych (wzrost o 11,3% wobec roku poprzedniego).

Praca przewozowa ogółem w rejsach międzynarodowych w 2016 r. wyniosła 143,1 mln pasażerokilometrów (więcej o 3,1% niż przed rokiem), natomiast praca przewozowa dotycząca kierowców samochodów ciężarowych przewiezionych promami wyniosła 49,0 mln pasażerokilometrów (o 11,6% więcej niż przed rokiem).

Morska przybrzeżna flota transportowa na koniec 2016 r. liczyła 39 statków (o 15 więcej w stosunku do 2015 r.) o łącznej nośności 12,5 tys. ton i pojemności brutto (GT) 10,6 tys. Wszystkie statki morskiej przybrzeżnej floty transportowej pływały pod banderą polską. Średni wiek statku wyniósł 41,8 lat.

Statkami pasażerskimi morskiej przybrzeżnej floty transportowej w komunikacji pomiędzy portami polskimi w 2016 r. przewieziono 281,6 tys. pasażerów (o 13,9% więcej niż w poprzednim roku), a praca przewozowa wyniosła 5629,8 tys. pasażerokilometrów i była większa o 7,1% w porównaniu do 2015 r. Przewozy wewnątrzportowe pasażerów w 2016 r. wyniosły 464,5 tys. osób (wzrost o 11,0% w porównaniu z rokiem poprzednim), a średnia odległość przewozu jednego pasażera stanowiła 5,4 km.

Stan załóg morskiej i przybrzeżnej floty transportowej na koniec 2016 r. liczył 2000 osób (o 2,1% mniej niż w roku poprzednim), z tego w morskiej flocie transportowej – 1834 osoby (spadek o 5,6%), a w flocie przybrzeżnej – 166 osób (wzrost o 64,4%).

Porty morskie

Obroty ładunkowe w portach morskich w 2016 r. wyniosły 72,9 mln ton, tj. o 4,9% więcej niż w 2015 r., z czego obroty w porcie Gdańsk stanowiły 43,4%, w Gdyni – 24,3%, w Świnoujściu – 17,2%, w Szczecinie – 12,2%, w Policach – 2,4%, a w pozostałych portach – 0,5%.

Wzrost obrotów odnotowano w następujących portach: w Ustce – 2-krotny, w Kołobrzegu – 21,0%, w Gdyni – 15,4%, w Szczecinie – 7,8%, we Władysławowie – 7,8%, w Świnoujściu – 6,8%, w Policach – 0,6%. Spadek obrotów ładunkowych w porównaniu z rokiem poprzednim wystąpił w Darłowie – 72,6%, w Elblągu – 38,0%, w Stepnicy – 31,9 % i w Gdańsku – 0,3%.

W strukturze obrotów ładunkowych największy udział miały ładunki masowe suche – 36,3% (w tym węgiel i koks – 12,1%), ładunki masowe ciekłe – 26,2% (w tym ropa naftowa i produkty z ropy naftowej – 22,6%) oraz ładunki w kontenerach dużych – 20,3%. W porównaniu z rokiem poprzednim wzrost obrotów odnotowano we wszystkich grupach ładunkowych: w pozostałych ładunkach drobnicowych o 15,0%, w tocznych niesamobieżnych o 10,1%, w kontenerach dużych o 9,3%, w tocznych samobieżnych o 8,1%, w masowych suchych o 2,7%, i w masowych ciekłych o 1,4%.

W  2016  r. krajowy obrót morski wyniósł 2,1 mln ton (o 99,1% więcej niż w roku poprzednim) i stanowił 2,9% obrotów ogółem. W
międzynarodowym obrocie morskim przeładowano łącznie 70,8 mln ton ładunków (97,1% obrotów ogółem), tj. o 3,4% więcej niż w 2015 r. Promami przetransportowano 11,2% ładunków międzynarodowego obrotu morskiego, z tego w relacji z portem w Świnoujściu przewieziono 74,5% ładunków transportowanych promami, Gdyni odpowiednio 23,2% oraz Gdańsku – 2,3%.

Większość promowych przewozów ładunków zrealizowano w relacji ze szwedzkimi portami Ystad (38,9%), Trelleborg (35,6%) oraz Karlskrona (22,9%). W 2016 r. w ruchu międzynarodowym udział w łącznych obrotach ładunkowych polskich portów przedstawiał się następująco: z krajami europejskimi 68,8% międzynarodowych obrotów (w tym z krajami Unii Europejskiej – 52,6%), Azją – 13,1%, Afryką – 10,0%, Ameryką Środkową i Południową – 4,9%, Ameryką Północną – 1,8%.

W 2016 r. udział ładunków przywożonych z zagranicy w obrotach międzynarodowych osiągnął poziom 56,3%, a udział ładunków wywożonych – 43,7%. Najwięcej ładunków przywieziono z Rosji (19,6%), Szwecji (11,8%), Niemiec (8,5%), Norwegii (5,0%) i Holandii (4,6%), natomiast wywieziono – do Szwecji (16,3%), Holandii (14,7%), Niemiec (9,8%), Wielkiej Brytanii (5,6%) i Belgii (5,0%).

Obrót ładunków tranzytowych 2016 r. wyniósł 11,7 mln ton i zwiększył się w porównaniu z rokiem poprzednim o 12,6%. Najwięcej ładunków tranzytowych przeładowano w portach: Gdańsk (67,8%), Świnoujście (14,6%) oraz Szczecin (11,3%). Wzrost ładunków tranzytowych nastąpił w Gdyni (prawie 3-krotny), w Szczecinie (42,9%), w Gdańsku (12,8%) i Elblągu (4,4%), natomiast spadek odnotowano w Świnoujściu (o 20,3%). Przywóz ładunków tranzytowych zmalał o 9,7% w porównaniu z 2015 r., a wywóz wzrósł – o 52,9%.

Największą część ładunków tranzytowych stanowiły kontenery duże (50,1%), ładunki masowe ciekłe (21,0%, w tym ropa naftowa – 20,0%) i ładunki masowe suche (10,1%, w tym węgiel i koks – 4,8% oraz rudy i złom – 2,5%). Największy spadek odnotowano w obrotach tranzytowych następujących grup ładunkowych: w produktach rolniczych (o 82,2%), w innych ładunkach drobnicowych (o 50,0%) oraz rudy i złomu (o 43,2%). Natomiast największy wzrost przeładunku ładunków tranzytowych w porównaniu z rokiem poprzednim dotyczył produktów z ropy naftowej (6,5-krotny), produktów leśnych (prawie 5-krotny), wyrobów z żelaza i stali (o 55,5%).

Tranzyt morsko-lądowy w 2016 r. stanowił 26,4% obrotu ładunków tranzytowych (spadek o 29,7% w porównaniu z rokiem poprzednim), tranzyt lądowo-morski – 23,3% (wzrost o 78,4%), tranzyt morski – 50,2% (wzrost o 31,7%). W tranzycie morsko-lądowym i lądowo-morskim głównymi krajami tranzytującymi były: Niemcy (26,5%), Czechy (24,7%), Rosja (24,1%), Słowacja (9,7%), Austria (4,1%), Węgry (3,2%). Spośród głównych krajów tranzytujących odnotowano w skali roku wzrost obrotów z Rosją (ponad 4-krotny), Austrią (o 48,9%), Węgrami (o 30,0%), Czechami (o 26,8%), natomiast spadek – z Niemcami (o 47,5%) i Słowacją (o 26,2%).

źródło: GUS